Pagina's

vrijdag 21 februari 2014

Vezels, dat zit toch in dat donkerbruine brood?

Laatst hoorde ik: "Heb last van mijn buik, al een tijdje, kan niet goed naar.......je weet wel. Ik weet het, ik moet meer vezels eten, maar dat donkerbruine brood vind ik niet zo lekker. Eigenlijk zou ik meer noten moeten eten, maar dat komt er ook niet van."

Vezels, het lijkt soms alsof het een wat smerig dingetje is, zoiets als die levertraanpil van vroeger die je ook moest eten van je moeder omdat je anders de meest vreselijke ziekten kreeg. Een noodzakelijk kwaad.

Maar eerst meteen een dingetje uit de wereld helpen: in dat hele donkerbruine meergranen brood zitten vaak echt niet meer voedingsvezels dan in een gewoon volkorenbrood. Het is juist andersom. Omdat in een volkorenbrood alleen gebruik wordt gemaakt van de granen met hun jasje er nog omheen is dit brood dus 100%  volkoren. Meergranenbrood kan een basis hebben van volkorenmeel, maar vaker is de basis gewone bloem, met een beetje moutpoeder erbij voor de kleur. Wil je vezels scoren dan kan je dus beter voor volkorenbrood gaan. Of etiketten lezen!

Zo, nu dat uit de weg is, wat zijn voedingsvezels nou eigenlijk en hoeveel heb je er van nodig en waar vind je die dingen nu eigenlijk?
Vezels zijn het deel van een plant dat eetbaar is, maar dat niet door de dunne darm verteerd kan worden. Ze geven een plant stevigheid en vorm. Je vind dus geen voedingvezels in dierlijke produkten. En in een plant betekent dus alle planten, niet alleen granen!

Er wordt onderscheid gemaakt in twee soorten, fermenteerbare en (het kan bijna niet anders) onfermenteerbare, wat zoveel wil zeggen dat de ene soort oplosbaar is en de ander niet. Beide hebben ze ook een andere functie. De oplosbare worden in de dikke darm afgebroken en dienen onder andere als voedsel voor goede bacteriën die er bijvoorbeeld voor zorgen dat ziekteverwekkers minder kans krijgen, de zogenaamde prebiotica. De andere soort, de onoplosbare nemen vocht op en zorgen ervoor dat je ontlasting meer volume krijgt en dat je wat vlotter.........je weet wel (ja daar is hij!). Dit verhaaltje maakt dus ook meteen duidelijk dat je beide soorten nodig hebt en dat je last van die buik blijft houden als je alleen maar aan de bruine boterhammen gaat.

Hoeveel heeft een mens nu eigenlijk nodig van die vezels? De ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) is 30-40 gram. Als je bedenkt dat er in een volkorenboterham 2,3 gram zit, zakt de moed je waarschijnlijk al in de schoenen. Dat ga je nooit redden. De aanbevolen hoeveelheid boterhammen per dag is 6-7, maar heel eerlijk, als ik er twee op een dag is zit ik echt wel aan mijn max. Waar haal je vezels dan wel vandaan? En daar komen die 2 ons groente, 2 stuks fruit om de hoek. Want daar kan je toch een berg vezels uithalen! Een bakje framboosjes knalt meteen 7,5 gram je lijf in, een appel met schil 3,5 gram en een opscheplepel bonen 7 gram. Met een aardappel (3,1 gr. per 100 gr) of volkorenmacaroni (4,4 gr. per 100 gram) erbij en dan gaat het ineens toch een stuk de betere kant op. Kan je op zondag toch nog dat beschuitje met 0 gram vezels eten!

Lijsten met het aantal vezels per produkt kan je volop vinden op internet, dus het lijkt mij onzin om dat hier ook nog een keer te doen. Kijk bijvoorbeeld eens op www.spijsvertering.info.

Misschien denk je als je alles optelt wat je op een dag binnenkrijgt, dat je dicht in de buurt komt of het minimum zelfs haalt. Hoe kan het dan dat ze voor jou niet doen wat ze voor andere mensen blijkbaar wel doen? Omdat vezels vocht nodig hebben! Zonder vocht wordt het een stuge, stijve boel, die tja die opgeblazen, pijnlijke buik geeft en van die harde....... je weet wel. Denk maar aan de banaan die de boel zou stoppen als je last hebt van buikloop. Nogal wiedes, daar zitten genoeg grammen vezel in en zonder vocht wordt dat dus een stugge bal.

Vocht is het tovermiddel dat de vezels laat doen waar ze goed in zijn! En niet twee of drie glazen maar ongeveer 1,5 liter per dag. Als het goed is haal je nog een halve liter uit je voeding en zo kom je mooi op de 2 liter per dag. Is het warm of sport je veel en transpireer je daarom meer dan heb je meer nodig, lijkt me logisch. Zet 's morgens een fles met water neer, thuis op de tafel of op je werk op je buro en je kan goed in de gaten houden of je in de buurt komt. En niet alleen water telt, je kopje thee en dat glaasje melk ook!

Maar ga nu niet meteen morgen als een idioot aan de volkorenboterhammen, besjes en zilvervliesrijst als je er net achter gekomen bent dat je toch wat weinig van deze wonders binnenkrijgt. Je lijf zal even moeten wennen, maar zal uiteindelijk erg blij zijn als je wat bewuster meer vezels gaat eten.

Bijkomend voordeel: je voelt je eerder vol en met de zomer, die eraan komt, toch mooi meegenomen!

#vezels

donderdag 13 februari 2014

Ik zou vanavond wel eens iets lekkers willen eten!


Soms probeer ik het weer een keertje, vragen aan meneer Foodfeest wat hij 's avonds graag op zijn bord wil zien. En ondanks dat ik eigenlijk wel weet wat zijn antwoord is, hoop ik ooit een keer verrast te worden. Want steevast is zijn reactie: "Ik zou vanavond wel eens wat lekkers willen eten". Ik hoor je denken: wat is hij een idioot en wat is zij een watje dat ze dat pikt!

Maar ik weet dat hij het zo niet bedoelt, het komt alleen een beetje beroerd uit zijn mond. En het is altijd met zo'n scheef lachje. Of ik furieus of met zo'n zelfde scheve lachje reageer ligt aan hoe ik opgestaan ben, of ik al een bak koffie op heb, of de zon schijnt of dat het grijs weer is en nog meer van dat soort dingen. Meneer Foodfeest is niet dom en zorgt er in ieder geval voor dat die bak koffie al klaar staat op het moment dat ik één oog pas half open heb.

Maar toch....... ik ben maar eens op gaan schrijven wat ik bijna iedere avond uit mijn keukentje tover. Bijna iedere avond inderdaad, want meneer kookt in het weekend, dus gaan we dan bij vrienden eten, struinen op zondag langs eetkraampjes bij de Neighbourfood Market of de vriezer wordt geplunderd. Tenzij ik zelf persé iets wil proberen of vrienden of de kids komen, dan is meneer Foodfeest vrij. Ik zei al, meneer is niet dom.......

Hier gaan we dan:

Zaterdag:
hele late lunch: focaccia met roquefort, spinazie en granaatappelpitjes, zwaar genoeg om de rest van de dag op te leven. 's Avonds toch nog maar wat zoet-zoute pinda's gemaakt voor de lekkere trek.

Zondag: kids kwamen wel, toen niet, toen weer wel en uiteindelijk niet. Veel kip de rest van de week voor ons dus, want het zouden de twee grootverbruikers zijn die uiteindelijk niet kwamen. Krantje lezen en toen begon het tegen lunchtijd met: waarom maak je nooit meer dat ene dingetje met die vis....eh? Dingetje? Even doorvragen gaf een gerookte forel-roomkaas salade met donker brood. Daarna rustig door naar de kippenbouten met bloedsinaasappels, die ik had ingeslagen om die hele grote lange lijven van de jongens te vullen, die niet kwamen.... Gevolgd door warme vijgen met griekse yoghurt, amandelschaafsel en oranjebloesemwater. Heerlijk, maar een uurtje trainen is echt niet genoeg om al dit lekkers weer van je lijf af te krijgen.....

Maandag: niets wordt weggegooid, dus de rest van de kip van gisteren met een groene salade gegeten en na het sporten toch nog een beetje trek.......toch maar een toetje van de griekse yoghurt met wat honing en een pietsie granola.

Dinsdag: mee naar zijn werk een stuk zelfgemaakte volkoren focaccia met kruiden en zongedroogde tomaatjes. En 's avonds tonijn en zalm in een limoenmarinade. Stukje vis, altijd lekker!

Woensdag: hapje buiten de deur, heerlijk bij Kamphuisen aan een tafeltje geschoven. Oude stroopwafelbakkerij en nu een fijn eetlokaal. Vooral als het lekker warm weer is een favoriet plekje, heerlijk onder de oude visbanken aan de gracht eten of gewoon borrelen. En hun mosseltjes op portugese wijze zijn oh zo lekker!

Donderdag: baksel voor Lekker Tafelen, een Pissaladière, met zoete uien en een zelfgemaakte ansjovispuree die ik vaker ga maken. Goh wat was dat lekker.

Vrijdag: kippetje uit de oven, zoals mijn opa (ja mijn opa, de kip was voor mijn oma verboden terrein!) hem altijd maakte als ik kwam logeren. De kip was eigenlijk ook voor de jongens afgelopen zondag, maar bij de poelier gehaald, super vers en kon dus wachten tot vandaag. Spruitjes met spekjes en chilisaus erbij en uitbuiken!  Nee, de kip was niet op, dus het vlees in een bakje en dat gebruiken we wel weer in een salade of zo.

Ik heb voor de gein eens naar de calorieën gekeken en met uitzondering van zondag viel het best wel mee. Maar om het zekere voor het onzekere te nemen stond meneer toch zeker 4 keer deze week in de sportschool.


En natuurlijk ook om de komende week weer te kunnen zeggen: "Ik zou wel eens wat lekkers willen............!".

#weekmenu






maandag 10 februari 2014

Korenmolen De Roode Leeuw


Een molen bezoeken, dat doe je als je je kinderen iets anders wil laten zien dan een pretpark. Of als je bezoek hebt uit het buitenland en je de toerist in eigen land gaat uithangen. En nooit, maar dan ook nooit ga je dat winkeltje in, want daar verkopen ze vast alleen maar magneetjes of beeldjes en proberen ze je "Vrienden van de molen" te laten worden.......
Tenminste zo dacht ik tot afgelopen week. En met het schaamrood op mijn kaken moet ik bekennen dat ik het echt helemaal verkeerd heb. Tenminste wat dat winkeltje bij "onze" molen betreft.

Een molen bezoeken doe ik niet wekelijks, niet maandelijks en zelfs niet jaarlijks. De laatste keer dat ik mij kan herinneren is dat ik alleen maar bezig was om kinderhandjes veilig te stellen, te zorgen dat ze niet als een Tarzan aan de touwen gingen hangen of de een of andere schuif open aan het trekken waren. Een gevalletje trauma dus.

Binnenkort heeft Lekker Tafelen een thema dat met de molen te maken heeft. Dus dat trauma opzij gezet en maar eens gaan uitzoeken hoe dat zit met de molens in mijn woonplaats. Eén ben ik wel eens in geweest, maar toen was ik dus vooral met andere dingen bezig. Zat daar een winkeltje bij? Geen idee, daar ben ik vast hard langsgerend, achter die kids aan die vast weer een andere leuke uitdaging zagen. Op internet zag ik dat er een molenwinkel is, maar bij een andere molen. Een andere molen? Waar dan? Adres opgeschreven, op de fiets gesprongen en richting centrum gegaan.

Na wat zoeken stond daar toch een prachtige molen. Hoe heb ik die toch iedere keer over het hoofd gezien, midden in het centrum van Gouda! Een ambachtelijke windkorenmolen, De Roode Leeuw, gebouwd in 1727 en nog vol in bedrijf. Een molen met historie, is een tijdje buiten bedrijf geweest in de jaren 20 van de vorige eeuw door de toegenomen industralisatie, daarna het halve binnenwerk gesloopt tijdens de hongerwinter in '44-'45 om als brandhout te eindigen, maar prachtig gerestaureerd en sinds 1985 weer vol in bedrijf. Bezoeken kan: 50 cent voor een kind, 1 euro een volwassene, waar vind je nog deze prijzen!

Zover de molen, maar toen moest ik dat winkeltje nog in, zou er echt alles te koop zijn dat ik op internet had gezien. Zou ik niet stiekem toch een miniatuur molentje aangepraat krijgen of een magneetje aan mijn fiets geplakt zien? Niets van dat al! De molenaar, die terwijl hij nog aan het malen was, zo van de 4e etage op z'n krukje de winkel gerold was, ondertussen nog snel even dat strootje uit z'n haren geplukt (sorry molenaar Willem, bij wijze van spreken :)) smeert helemaal niets aan. Met een brede glimlach, trots op zijn vak en lekker kletsend over van alles, laat hij je lekker rustig langs de schappen gaan. Hij maalt trouwens ook voor bakkers, natuurvoedingszaken en collega molenaars met een winkel.


Ondertussen werd het steeds drukker in het winkeltje. Niet met toeristen, maar met plaatsgenoten die hier hun havervlokken, tarwemeel, broodmixen en noem verder maar op halen. Nou hoor ik je denken: "duur zeker, dat ambachtelijke spul!" Dus niet, de prijzen zijn hetzelfde als bijvoorbeeld een pak biologische tarwemeel bij de super. Tarwezemelen of een pak muesli is zelfs een stuk goedkoper. Ik begrijp nu wel waarom de buurtbewoners hierheen gaan.

De winkel is twee keer per week open, op donderdag van 9-14 uur en op zaterdag van 9-16 uur. Ik ga hier in ieder geval vaker komen, met liefde gemalen meel kan niet anders dan goed smaken!

En trouwens, de enige twee toeristen die ik op die donderdagochtend heb gezien stonden buiten, van een afstandje te kijken, te smoezen en kwamen echt niet binnen. Bang voor dat magneetje, dat miniatuurtje en "Vrienden van...." natuurlijk!






#molen
#tarwe
#meel


dinsdag 4 februari 2014

Verse vis gemarineerd in limoen


Sommige mailtjes word ik echt blij van. Zo ook van het mailtje van Aga kookhuis Jantrus in Gouda dat ik vanmorgen in mijn mailbox vond. Dat ze heerlijke dingen maken tijdens hun maandelijkse table d'hôte wist ik al. Maar tegenwoordig zie ik ook wat vaker recepten voorbijkomen op hun facebookpagina.

Een opmerking van mij dat de verse vis in limoen er erg lekker uitzag en ik het misschien een keertje wilde maken en hop een mailtje met het recept in pdf! Wat een service, super!

Markt vanmorgen, dus direct naar de visboer, een stukje verse tonijn en zalm gehaald en vanavond staat het op tafel. Zorg voor echt verse vis, juist omdat je die rauw eet! Krieltjes erbij, die ik even ga aanbakken in dezelfde limoenmarinade, een groene salade en klaar. Een heerlijk gezonde maaltijd en in een mum van tijd klaar.

Zelf ook maken? Dit is wat ik nodig heb voor 2 personen:

200 gr verse tonijn
150 gr zalm
2 limoenen
2 bosuitjes
wat koriander (geen fan van koriander, neem dan wat platte peterselie)
olijfolie
vers gemalen peper en zout

Snijd de tonijn en zalm in dunne plakjes, leg ze al op de borden, het liefst zonder dat ze elkaar teveel overlappen en zet de borden nog even in de koelkast.
Verwijder de buitenste blaadjes van de bosui en snijd de bosui in dunne plakjes en de koriander fijn.
Pers de limoenen uit en voeg langzaam olijfolie toe. het moet een wat troebele saus worden. Voeg peper en zout toe, proef! Voeg de bosui toe.

Giet de marinade over de plakjes verse vis en garneer met de koriander.

Dit gaat heerlijk smaken!

#tonijn
#zalm
#limoen


zondag 2 februari 2014

Koken met mede


Met bier, wijn, whisky, cognac of een zoet likeurtje een van mijn brouwsels een vleugje extra meegeven is niet iets dat ik dagelijks doe. Laat ik mij niet roomser voordoen dan...... ik houd echt van dat glaasje wijn, maar om daarnaast ook dagelijks drank in mijn eten te gieten gaat zelfs mij te ver. Dacht je dat alcohol meteen vervliegt en alleen de smaak achterblijft? Daar blijkt toch echt iets meer voor nodig te zijn dan alleen even het vuur flink hoog of een vlammetje erbij. Twee uur stoven geeft nog steeds zo'n 5-10 procent van de alcohol die je er oorspronkelijk in had gegooid.

Als ik drank door mijn gerechten doe is er dus vaak een speciale aanleiding, een avond met vrienden, een feestdag of zoals afgelopen week, het proberen van een bijzondere drank. Oké soms moet je een aanleiding ietsjes zwaarder maken dan hij in werkelijkheid is....... maar die bijzondere drank is mede, een honingwijn.

De halve liter mede, gescoord tijdens één van de markten van de afgelopen tijd stond al een tijdje te knipogen naar me (www.mederij.nl). Een keertje een glaasje ervan gedronken en vast van plan er iets mee te maken, maar het juiste moment maar niet kunnen vinden. En het juiste recept ook niet. Ik wilde iets met kip, maar zoekend kwam ik ook een italiaans recept tegen dat mede gebruikt bij kalfsfricandeau.

De combinatie honingwijn met prachtig vlees als kalfsfricandeau is eigenlijk zo logisch, suf dat ik daar niet direct zelf opgekomen was. Met wat kruiden en gestoofde groente is dit een heerlijk maal. De smaak van de mede trekt ook helemaal in de groenten waardoor een stukje wortel een bijzondere lekkernij wordt. Een echt feestmaal waarbij als je je ogen dichtdoet, je misschien kan voorstellen dat je met een vikinghelm scheef op je kop aan een van de lange tafels zit tijdens een overwinningsmaal na een geslaagde plundertocht. Een kom mede in je hand, zingend en etend. Bij wijze van spreken dan.............

Want als er een volk is waarbij deze honingwijn volledig in de historie en cultuur zit dan zijn het wel de Noord-Europeanen. Goden, krijgers, allemaal even gek op mede en volgens de legende bereid tot het uiterste te gaan voor een slokje. Geestverruimend spul en tja als je naar het alcoholpercentage kijkt kan dat best wel kloppen.

Hoe kan het toch dat met de komst van bier dit goedje uit het zicht verdween. Misschien omdat een zelfgebrouwen biertje erg snel drinkbaar is en je voor een goed glas mede mede een behoorlijk aantal maanden moet wachten? Te zoet misschien? Geen idee, maar nu wel een drank bijzonder genoeg om een keertje (of twee) door de week mee te hebben gekookt. Hieronder het recept voor de kalfsfricandeau met mede. Voor het gerecht met kip kan je hier klikken.

Ingrediënten voor 4 personen:

  • 700-800 gr kalfsfricandeau
  • 2 rode uien, grof gesneden
  • 2 (gewone) uien, grof gesneden
  • 2 stengels bleekselderij, grof gesneden
  • bouquet garni (rozemarijn, salie, dragon, laurier, bij elkaar gebonden met touwtje)
  • 3 jeneverbessen
  • 3 dl mede
  • olijfolie
  • zeezout
  • gemalen peper

Bereiding:

Braad de fricandeau in olijfolie rondom aan op hoog vuur. Haal het vlees eruit, voeg in dezelfde pan nog 3 tot 4 eetlepels olijfolie toe, schraap met een houten lepel het baksel op de bodem van de pan los en bak de ui, wortel en bleekselderij tot de ui glazig is. Voeg het bouquet garni toe en leg het vlees weer terug. Voeg de mede toe en als laatste een beetje zout, peper en de jeneverbessen.
Laat met deksel op laag vuur sudderen, Keer het vlees regelmatig, laat het vooral niet droog koken. Voeg dan wat water, groentebouillon of extra mede toe.

Let op: maak gebruik van een vleesthermometer als je die hebt. Ga liever niet gokken want het is zo verschrikkelijk zonde mocht je net mis gokken. De fricandeau is mooi zacht en roze bij 55 graden. Wil je je vlees iets meer doorbakken haal de pan dan met 60 graden van het vuur. Dit duurt ongeveer 25-30 minuten. Houd de thermometer in de gaten!

Haal het bouquet garni uit de pan. Je kan er nu voor kiezen om de saus nog even te pureren en in te laten dikken. Ik zelf vind het niet nodig om dat te doen en schep zelf de groenten zo over de gesneden plakken fricandeau.

Eet (erg) lekker!